En köklü aile şirketlerinin bile ortalama olarak altmış yıl ticari faaliyetlerini sürdürdükleri biliniyor. Artık genç nesil ya ailelerinden miras kalan işle ilgilenmiyor ya da işin sürekliliğini sağlayabilecek niteliklerle donatılmıyor. Durum böyle olunca da dedelerden ve babalardan kalan aile işletmelerinin sayısı giderek azalıyor.
Aile şirketlerinin başarısının devam etmesinin mümkün olmadığını düşünenler kadar bu konuda iyimser bir bakış açısına sahip olanlar da var. Hatta bu iyimserlik zaman zaman iddialı bir şekilde ortaya çıkıyor. Aile şirketlerinin kurum kültürü oturtabildiği takdirde gelecek nesillere taşınabileceğini öne süren uzmanlar aile şirketlerinin başarısını arttıracak yedi etkili yol olduğunu savunuyor.
1. Temel Değerler Canlı Tutulmalı ve Geliştirilmeli
Çalışan sayısı çok olan firmaların da birkaç çalışanıyla ayakta kalmaya çalışanların da tutarlı olmaları gerekir. Şirketlerin temel değerleri net bir şekilde belirlenir ve bu değerlerden uzaklaşılmazsa şirketler sürdürülebilir bir istikrar yakalayabilir. Temel değerlerin etrafında benimsenen yenilikler de bu başarının dinamizmini arttırır. Şirket çalışanları temel değerler doğrultusunda eğitilir ve şirket bu değerlere sırtını dönmezse aile şirketleri ömrünü uzatabilir. Diğer bir deyişle; yönetici kadrosunda yer alan aile bireyleri ve çalışanlar şirkete altın çağını yaşatan temel değerlere sadık kalırlarsa aile şirketlerinin devamlılığı sağlanabilir.
2. Genişleyen Aileye Sahip Çıkılmalı
Aile şirketleri faaliyete geçtiğinde tüm çalışanlarla kan bağı olabilir. Şirket büyüdükçe ve şirketin yeni birimleri faaliyete geçtikçe ister istemez kan bağı olmayan personellere gereksinim duyulur. Personel sayısı arttıkça şirket yöneticilerinin tavırları şirketin geleceğini etkiler. Aile bireyleri ile işe sonradan giren personeller arasında ayrım yapılırsa şirketlerin uzun dönemli başarıları örselenebilir. Bu sebeple başarılı olmak isteyen aile şirketlerinin tüm çalışanlarını sahiplenmesi gerekir.
Aile şirketlerinin düştüğü en büyük yanılgı geçmiş zaferlerini unutamamaktır. Geçmiş dönemde çok önemli başarıların altına imza atılmış olabilir ancak bu başarılar şirket kültürünün bir parçası haline getirilmelidir. Geleceğe güvenle bakabilmek için yeniliklere gidilmeli ve “Biz neler başardık!” yerine “Neler başarmalıyız?” mottosu izinde ilerlenmelidir. Aksi takdirde şirketler kendilerini tekrarlamaya mahkum olurlar.
4. Müşteri Odaklı Olunmalı
Göreceli olarak uzun yıllardır faaliyet gösteren aile şirketlerinin müşterileri zaman içerisinde neslin de değişmesiyle birlikte farklılaşır; firmadan beklentileri, ürün ya da hizmet talepleri değişebilir. Ticari faaliyetlerini sürdürmek isteyen aile şirketlerinin müşterilerinin değişen beklentilerine yanıt verebilmesi gerekir. Bunun için müşteri hizmetleri departmanlarından üretim süreçlerine kadar tüm birimlerini müşteri odağı doğrultusunda şekillendirmeleri önemlidir.
5. Başarıyı Arttıracak Fırsatlar Kaçırılmamalı
Ne kadar köklü geçmişleri olursa olsun aile şirketlerinin başarılarını arttırmaları için onları ileriye taşıyacak şirketlerle iş birliği yapmaları gerekir. Tek başlarına güçlü olsalar dahi onlara fırsat yaratabilecek şirketlere her zaman ihtiyaçları vardır. Ticari ortaklıklara şüpheyle yaklaşan firmalar zaman içerisinde yalnızlaşabilirler. Güçlerini arttırmak ve faaliyet alanlarını genişletip geleceğe kök salmak için iş ortaklıkları aile şirketlerine büyük avantajlar sunar.
6. Zamana Ayak Uydurulmalı
Uzun yıllardır faaliyet gösteren aile şirketleri ilk açıldığında sosyal medya gerçeği ve internet sitesi zorunluluğu gibi teknolojik gereksinimleri yoktu. Başarıyı elde eden bazı aile şirketleri günümüzde dahi bu gerçekleri kabul etmekte zorlandıkları için kapanabiliyor. Aile şirketleri başarılarını sürdürmek istiyorlarsa zamana ayak uydurmalı ve müşteri sadakatlerini korumak için mücadele etmelidir. Sosyal medyada yer almalı, değerlerini yansıtan bir web sitesi açmalı ve değişen satın alma alışkanlıklarına uyum sağlayıp ayakta kalmaya çalışmalıdır.
7. Sosyal Sorumluluk Önemsenmeli
Aile şirketleri uzun yıllar boyunca faaliyetlerini sürdürüyorsa onlara bu imkanı tanıyan hedef kitlelerine yardım etmelidir. Sosyal sorumluluk projeleri yürüterek minnetlerini ifade etmeli ve toplum yararı için çalışmalıdır. Ancak bu şekilde gelece umutla ve güvenle bakılabilir; karşılıklı yardımla aile şirketleri hızla büyüyebilir.
